![]()
Hoge Raad
FGH Bank - Fraanje
Goede trouw bij de executie van een gelegd beslag en hypotheek.
Van de informatie die wordt verkregen door raadpleging van de
openbare registers van het kadaster mag worden aangenomen dat die
juist is. Dat is een uitgangspunt in het recht. Mocht blijken dat
die informatie onjuist is, dan wordt de raadpleger die te goeder
trouw is beschermd (artikel 3:36 B.W.).
In dit arrest heeft de Hoge Raad die essentiële regel genuanceerd.
In dit geval had een schuldeiser beslag laten leggen op een
appartementsrecht omdat uit het kadaster bleek, dat daarop geen
recht van hypotheek was gevestigd. Toen hij dat beslag later wilde
gaan executeren, wist hij echter, dat een notaris een fout had
gemaakt en een recht van hypotheek per ongeluk doorgehaald,
terwijl dat nog steeds van kracht was. Een doorhaling in het
kadaster leidt namelijk niet tot een einde van de hypotheek.
In een dergelijk geval wordt een beslaglegger niet beschermd tegen
de onjuistheid van de openbare registers. Volgens de Hoge Raad
moet de goede trouw niet alleen op het moment van het leggen van
beslag worden beoordeeld, maar juist ook op het moment van de
executie. En omdat de beslaglegger toen tijdens die executie van
de fout van de notaris wist, was hij op dat moment niet te goeder
trouw. En moest hij het recht van hypotheek van de bank
respecteren.
Bijzonder en zeldzaam is nog, dat Hoge Raad contrair is gegaan aan
de
conclusie van de advocaat generaal
(dat regelgevend advies dus niet heeft opgevolgd) en de zaak zelf
heeft afgedaan (in plaats van de zaak door te verwijzen naar een
Gerechtshof zoals normaal gebeurt).
Vervolg op het
arrest
van het Gerechtshof Den Haag van 18 mei 2015.
Lees meer
Link naar het arrest
(zie ook ‘Profijt van de fout van een ander’ bij ‘Overige
Publicaties’).
Gerechtshoven
FGH Bank - Edro
Uitleg boeterente in de algemene voorwaarden / gedekt verweer /
goede procesorde.
Een uitspraak die van belang is zowel vanwege de procesrechtelijke
aspecten als de materieelrechtelijke. Zo legt het Hof de
bepalingen uit in de financieringsdocumentatie ten aanzien van de
vergoeding vervroegde aflossing (de ‘boeterente’) van rentevaste
leningen van een professionele vastgoedbelegger. Daarbij komt de
Havelitex-leer aan de orde. Het Hof komt op basis van de algemene
voorwaarden tot het oordeel dat de leningrente is opgebouwd uit i)
fundingkosten (bestaande uit een rentebasis wegens het aantrekken
van het geld en de inkoopkosten om dat geld aan te kunnen lenen en
uit te kunnen zetten; tezamen de liquiditeitskosten die de
looptijdafhankelijke opslag vormen); ii) de debiteurenopslag
(wegens risico kredietwaardigheid en zekerheden van cliënt en iii)
de bankvergoeding: de marge of winst voor de bank. Geen sprake van
aftrek van debiteurenopslag volgens algemene voorwaarden, ook niet
als voordeelstoerekening noch naar redelijkheid en billijkheid of
via boetematiging.
Ten aanzien van de processuele kant komt het Hof tot het oordeel
dat geen sprake is van een gedekt verweer noch strijd met de goede
procesorde.
Lees meer
Link naar het arrest
Nationaal Restauratiefonds - Huurders
Huurbeding / uitleg van de hypotheekakte / clerical error.
Het Hof heeft de rechtmatigheid van het beroep op het huurbeding
door het Restauratiefonds als hypotheeknemer die het gehuurde wil
executeren bevestigd en het vonnis bekrachtigd. Het beroep op de
huurder op de onbevoegdheid van de hypotheekgever, omdat niet de
eigenaar in de hypotheekakte als hypotheekgever is genoemd, maar
de schuldenaar die geen eigenaar van het gehuurde is. Huurders
stellen daarbij dat de notaris de bedoelde verschrijving niet op
de wettelijk voorgeschreven wijze heeft hersteld (artikel 45 lid 2
Wet op het Notarisambt).
Het Hof oordeelt dat dat voor de uitleg van de hypotheekakte niet
van belang is; voor die uitleg komt het immers aan op de in de
notariële akte tot uitdrukking gebrachte partijbedoeling die moet
worden afgeleid uit de in deze akte gebezigde bewoordingen, uit te
leggen naar objectieve maatstaven in het licht van de gehele
inhoud van de akte zoals ook betoogd.
Voorts oordeelt het Hof, dat de vereiste schriftelijke toestemming
voor de verhuur niet is gegeven en dat het enkele feit dat over
verhuur is gesproken niet met zich brengt, dat de huurders een
beroep op goede trouw kunnen doen.
Lees meer
Link naar het arrest
(zie ook Notamail 2015, 265 en JOR 2016/279)
FGH Bank - Fraanje
Voorloper van het arrest van de Hoge Raad (zie hiervoor onder ‘Hoge
Raad’).
In dit arrest werd nog geoordeeld dat latere beslaglegger zich met
succes op het bepaalde in artikel 3:36 B.W. kan beroepen. Dat werd
later dus gecorrigeerd door de Hoge Raad.
Lees meer
Link naar het arrest
De Pizzabakkers - Verzoeker x
Wraking.
Afwijzing van het wrakingsverzoek van x.
Lees meer
Link naar het arrest
Rechtbanken
Direktbank - De Kleijn
Zorgplicht bank / terugkomen op bindende eindbeslissing.
De rechtbank komt terug op een bindende eindbeslissing over de
bewijslastverdeling in genoemd vonnis omdat het opdragen van
bewijs aan Direktbank en de medegedaagde in het tussenvonnis op
een onjuiste juridische grondslag berust, waardoor het
onaanvaardbaar is dat de rechter aan die eindbeslissing zou zijn
gebonden. Vervolg op het tussenvonnis van de Rechtbank Rotterdam
van 19 maart 2014 dat hierna wordt behandeld.
Lees meer
Link naar het vonnis
Direktbank - De Kleijn
Zorgplicht bank / klachtplicht / verjaring.
Een klant spreekt na vele jaren haar adviseur en haar bank aan op
grond van schending van hun zorgplichten. Bekendheid met risico’s
van beleggen? Voldoende bestedingsruimte? Verwerping beroep op
schending klachtplicht en beroep op verjaring. Bewijsopdracht.
Lees meer
Link naar het vonnis
Nationaal Restauratiefonds - Huurders
Herstel fout hypotheekakte / kwalificatie afspraken in het kader van
het huurbeding.
Een fout van een notaris de schuldenaar een akte van
derdenhypotheek hypotheek te laten stellen - in plaats van de
eigenaar van het pand - kan worden hersteld door een
rectificatieakte als bedoeld in artikel 45 lid 2 Wet op het
Notarisambt.
Overleg over verhuur van een tot verhuur bestemd pand leidt niet
tot toestemming tot verhuur zodat met recht een beroep gedaan kan
worden op het huurbeding. De vordering tot ontruiming werd
toegewezen.
Lees meer
Link naar het vonnis
(zie ook Notamail 2015, 209.)
FGH Bank - muziekmakerscentrum MuzyQ / Gemeente Amsterdam
Rechtmatigheid executie hypotheekrecht van de bank / mediation.
Stichting Orfeos is erfpachter van het muziekmakerscentrum MuzyQ
in Amsterdam. Voor de financiering van de bouw van MuzyQ heeft
Stichting Orfeos leningen afgesloten bij FGH van in totaal €
26.150.000 waarvoor de Gemeente zich garant heeft gesteld. Omdat
Orfeos haar verplichtingen niet nakwam heeft FGH in een beroep
gedaan op deze garantie. De Gemeente heeft sindsdien wel de rente
voldaan, maar niet de aflossingen. FGH heeft aangekondigd tot
openbare verkoop over te zullen gaan. Stichting Orfeos vordert dat
de Gemeente ertoe wordt veroordeeld over te gaan tot het betalen
van periodieke aflossingen aan FGH en dat het FGH wordt verboden
over te gaan tot parate executie. Omdat vast staat dat er sprake
is van een betalingsachterstand is FGH bevoegd over te gaan tot
openbare verkoop. Volgens de voorzieningenrechter kan niet worden
gezegd dat FGH deze bevoegdheid misbruikt. De openbare verkoop mag
derhalve doorgang vinden. Stichting Orfeos heeft derhalve geen
belang meer bij haar vordering jegens de Gemeente, zodat die wordt
afgewezen. Wel acht de voorzieningenrechter het raadzaam dat
Stichting Orfeos en de Gemeente met behulp van mediation tot een
vergelijk komen over de tussen hen nog spelende rechtsvragen. Die
hebben uiteindelijk geleid tot een voor alle partijen bevredigende
oplossing.
Lees meer
Link naar het vonnis
Direktbank - Aantjes
Paulianabeslag / Actio Pauliana buiten faillissement gehonoreerd.
Verkoop onroerende zaak aan echtgenote. Koopsom wordt omgezet in
lening en bij levering kwijtgescholden. Benadeling van
schuldeisers. Wetenschap van benadeling.
Lees meer
Link naar het vonnis
Direktbank - mr Smeets q.q.
Verbod aan de curator een verhypothekeerd huis op te eisen / artikel
58 Fw.
De curator wordt verboden om de verhypothekeerde woning van de
gefailleerde van de bank op te eisen en te verkopen omdat niet te
verwachten is. Per saldo is dan ook in redelijkheid, mede gezien
de slechte omstandigheden op de woningmarkt, niet op afzienbare
termijn ofwel binnen de te verwachten looptijd van de
faillissementen, te verwachten dat de verkoop door de curator op
enigerlei wijze enig boedelactief voor de gezamenlijke crediteuren
zal kunnen opleveren. Evenmin is thans de verkoop van de woning
door de curator noodzakelijk om de thans gemaakte of de tot
opheffing van de faillissementen nog te maken faillissementskosten
te kunnen dekken.
Lees meer
Link naar het vonnis
(Zie ook JOR 2012, 304)
Fortis Hypotheekbank - krakers
Executie van hypotheekrecht / huurbeding / latere huurovereenkomst.
Indien een huurovereenkomst tot stand is gekomen na bekendmaking
van de executoriale veiling is voor inroeping van het huurbeding
geen voorafgaand verlof van de voorzieningenrechter vereist
(artikel 3:264 lid 5 laatste volzin B.W.) Daarvan is sprake en dat
betekent dat Fortis zonder voorafgaand verlof door middel van het
inroepen van het huurbeding de huurovereenkomst tussen de
hypotheekgever en de bewoner kon vernietigen. Dat heeft de bank
bij brief gedaan waarbij de bewoner is gemaand het pand te
ontruimen en dat de huurovereenkomst door Fortis is vernietigd.
Aldus heeft de bewoner het pand zonder recht of titel in gebruik
heeft en dat hij daarmee inbreuk maakt op het eigendomsrecht van
Fortis. De vordering tot ontruiming wordt daarom toegewezen.
Lees meer
Link naar het vonnis
Fortis Hypotheekbank - krakers
Samenloop van kraken, huurbeding en executie.
Het is niet noodzakelijk toestemming te krijgen van de
voorzieningenrechter een huurbeding in te roepen indien de
huurovereenkomst tot stand is gekomen na bekendmaking van de
executoriale veiling (artikel 3:264 lid 5 laatste volzin B.W.) De
vordering tot ontruiming is ook tegen krakers toewijsbaar.
Lees meer
Link naar het vonnis
Overige Publicaties
Sdu Commentaar Burgerlijk Procesrecht
Sdu Commentaar Burgerlijk Procesrecht is een combinatie van een boek
en een online-uitgave waarin de wet artikelsgewijs wordt
becommentarieerd. De artikelen zijn diepgaand en op de praktijk
gericht. Mengelberg heeft het commentaar op de afdeling
'Rangregeling' van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering
geschreven.
Sdu Commentaar Vermogensrecht
Sdu Commentaar Vermogensrecht is een vergelijkbaar werk als het
hiervoor bedoelde. Voor deze uitgave heeft Mengelberg de titels 2c
'Overeenkomst van Geldlening' en 2d 'Pandbelening' van Boek 7
verzorgd.
Profijt van de fout van een ander
Kanttekeningen bij het arrest FGH Bank – Fraanje / Hoge Raad van 18
november 2016, Tijdschrift ‘Beslag, Executie en Rechtsvordering’,
2017, no. 49.
Link naar het artikel
Jurisprudentie in Nederland
Hoge Raad 17 april 2020 (ECLI:NL:HR:2020:726) JIN 2020/81 m.nt.
Mengelberg
Link naar het artikel
Hoge Raad 29 mei 2020 (ECLI:NL:HR:2020:986) JIN 2020/102 m.nt.
Mengelberg
Link naar het artikel
Hoge Raad 11 september 2020 (ECLI:NL:HR:2020:1413) JIN 2020/155 'HDI
- Treston' m.nt. Mengelberg
Link naar het artikel
Hoge Raad 9 oktober 2020 (ECLI:NL:HR:2020:1603) JIN 2020/175 m.nt.
Mengelberg
Link naar het artikel
